Collectieve inkoopactie
De beleidsinstrumenten van de gemeente Arnhem om bestaande woningen inclusief monumenten en woningen binnen een beschermd stadsgezicht te verduurzamen, droegen onvoldoende bij aan het behalen van de landelijk afgesproken energiedoelen. Om bewoners te stimuleren en te ontzorgen riep de gemeente een collectieve inkoopactie voor bepaalde verduurzamingsmaatregelen in het leven, zoals de plaatsing van zonnepanelen, het isoleren van de woning en de vervanging van glas. De aangeboden maatregelen hingen onder andere af van het soort woning (bijvoorbeeld twee-onder-een-kap- of rijtjeswoning) en het bouwjaar. Met een collectieve inkoopactie stelt de gemeente bedrijven voor die burgers kunnen inschakelen bij het verduurzamen van hun woning. Voor de huiseigenaar scheelt dit een zoektocht naar een betrouwbaar en gespecialiseerd bedrijf. De gemeente bracht de actie, die inmiddels afgelopen is, onder de aandacht door 26.600 woningeigenaren aan te schrijven. Ook eigenaren van monumenten en woningen binnen beschermde gezichten werden aangeschreven.
Herziene aanpak collectieve inkoop
De gemeente Arnhem heeft een nieuwe inkoopactie voor het plaatsen van zonnepanelen opgezet. Eigenaren worden niet meer per brief aangeschreven – zij worden uitgenodigd om deel te nemen aan wijkgesprekken over de inkoopactie. Zo legt de gemeente direct contact met de woningeigenaren. In wijken met monumenten of een beschermd stadsgezicht is een erfgoedspecialist van de gemeente aanwezig bij deze wijkgesprekken, zodat woningeigenaren weten wie hun aanpreekpunt bij de gemeente is bij het verduurzamen van hun monumentale woning.
Vergunningplichtig
In wijken met monumenten of een beschermd stadsgezicht wil de gemeente samenwerken met bedrijven die ervaring hebben met het plaatsen van zonnepanelen op historische panden. In de meeste gemeenten, waaronder Arnhem, zijn monumenten en woningen binnen een beschermd stadsgezicht vergunningplichtig voor verduurzamingsmaatregelen. Bij het verlenen van de vergunning voor de collectieve inkoopactie van de gemeente is een erfgoedambtenaar betrokken die controleert of het voorstel voor de duurzaamheidsmaatregelen de erfgoedwaarden van de woning respecteert.
Afwegingen
De gemeente koos voor een collectieve inkoopactie in plaats van een subsidieregeling. Subsidieregelingen worden vaak gebruikt voor niet-rendabele maatregelen. Bovendien is een subsidieregeling kostbaar, terwijl de collectieve inkoopactie de gemeente Arnhem niets kost – met uitzondering van de personeelskosten van de werknemers die de actie opzetten en coördineren. Voor eigenaren is het interessant omdat zij grotendeels ontzorgd worden door de gemeente. De investering die nodig is voor bijvoorbeeld zonnepanelen of isolatiemateriaal, wordt terugverdiend via lagere energiekosten. Bij deze collectieve inkoopactie moeten woningeigenaren dus wel bijna de volledige rekening van het verduurzamen betalen, op een kleine korting na door de grote inkoop.